AV. BEGÜM KOCAMAZ ŞAHİN - Almanya’da yaşayan Türk vatandaşlarının en önemli hukuki sorunlarından biri boşanmadır. Boşanma davasının Türkiye’de açılması, Alman mahkemelerinden alınmış bir boşanma kararının Türkiye’de tanıtılması ve uygulanması yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarının en çok ihtiyaç duydukları hizmetler arasındadır.

Türkiye’de boşanma Türk Medeni Kanunu’nda yer alan genel ve özel nedenlere dayanılarak açılmaktadır. Kanunda gösterilen sebeplerden birinin mevcudiyetiyle eşlerden biri diğerine dava açabilir. Taraflar boşanma konusunda anlaşamazlar ise, boşanma davası ‘’çekişmeli boşanma davası’’ adı altında görülecek ve her tarafın kendi haklılığını iddia etmesi için delil sunması, tanık dinletmesi, mahkemelerin iş yükünün ağırlığı nedenleri ile oldukça uzun sürecektir.

Eşlerin karşılıklı olarak boşanmaya karar vermeleri halinde ise Türk Medeni Kanunu’nun 66. Maddesi uygulanacak ve aşağıda yer alan şartların varlığı halinde tarafların tek celsede boşanmaları mümkün hale gelecektir. Bu şartlar:

1. Eşlerin en az 1 yıldan beri evli olmaları

2. Boşanma Protokolü hazırlanması: eşlerin maddi ve manevi tüm hukuki sonuçlar üzerinde anlaşmış oldukları ve beyanlarını içeren protokol anlaşmalı boşanma protokolüdür. Bu protokol çocuğun velayeti, malların paylaşımı, nafaka, maddi- manevi tazminat konularını içermektedir.

Dava dilekçesi ve dava dilekçesinin eki niteliğinde sayılacak anlaşmalı boşanma protokolü ile birlikte mahkemeye başvurulur. Duruşmada taraflar hazır bulunmak, duruşma salonunda yer almak zorundadırlar. Bunun nedeni hakimin anlaşmalı boşanma protokolü içerisinde yer alan beyanların tarafların iradeleri doğrultusunda ortaya konduğunu görmek istemesi ve mağduriyetin engellenmesinin önüne geçilmesinin amaçlanmasıdır. Nitekim hakim tarafları dinlemeden ve taraflardan teyit anlamadan boşanmaya hükmedemez.

Taraflar boşanma konusunda anlaşmışlarsa, her iki tarafın da avukatı varsa ve duruşmada hazır bulunmaları mümkün değilse, her ikisinin de birer tanık göstermesi halinde davanın 2 celsede sona ermesi mümkündür. Bu durumda boşanma 3-4 gibi bir sürede gerçekleşecektir.

Tarafların ilk celsede hazır bulunmaları halinde anlaşmalı boşanma genelde mahkemelerin yoğunluğuna da göre 1 hafta, 10 gün içerisinde gerçekleşmektedir. Dolayısıyla medeni şekilde kurulan evlilik birliğinin medeni şekilde sonlandırılması, anlaşmalı boşanma yoluyla hem ekonomik hem de kısa sürede gerçekleşebilmektedir.

Türkiye Cumhuriyeti nezdinde evlenmiş Türk vatandaşlarının yurt dışında boşanmaları halinde ise yabancı mahkemelerden alınan boşanma kararının Türkiye’de tanınması ve tenfiz edilmesi gerekliliği doğacaktır. Tanıma davası, yabancı ülkede verilmiş bir mahkeme kararının Türkiye’de hukuken geçerli olabilmesi için açılan bir dava iken; tenfiz davası, yabancı ülke kararlarının Türkiye’de icra edilebilmesi için açılan davadır.

690 sy. 29.04.2017 tarihli Kanun Hükmündeki Kararname ile Türk vatandaşlarının yabancı mahkemelerde boşanmaları için artık Türkiye’de ayrıca bir tanıma davası açmaları gerekmemektedir. Tarafların bulundukları ülkede Türkiye Cumhuriyeti’nin yurtdışı temsilciliklerine başvurup, boşanma kararlarını Türkiye’deki nüfus kayıtlarına işletmeleri mümkündür. Fakat bu durum yalnızca boşanma kararı veya evliliğin iptali kararları için geçerlidir. Bunlar dışında mal paylaşımı, velayet, tazminat gibi konular Türkiye Cumhuriyeti içerisinde geçerli olmayacaktır. Bunun için Türkiye’de ayrıca tenfiz davası açılması gerekmektedir. Tenfiz için ise aşağıda yer alan belgeler gerekmektedir:

• Yabancı mahkemeden alınmış olan boşanma kararının aslı

• Yabancı mahkemeden alınmış olan boşanma kararının kesinleşmiş olduğuna dair apostil şerhi

• Yabancı mahkeme boşanma kararının yeminli tercüman tarafından Türkçe’ye çevrilmiş sureti ve bu suretin noter veya Türk Konsolosluğu aracılığı ile onaylatılması

• Tarafların pasaport ve nüfus cüzdanı fotokopileri

• Boşanma tanıma tenfiz davası için avukata verilecek vekaletname

Sonuç itibariyle Almanya’da yaşayan Türk vatandaşlarının Almanya’da boşanıp, Türkiye’de tanıma ve tenfiz davası açarak boşanma süreçlerini sonuçlandırmaları ya da Türkiye’de doğrudan boşanma davası açmaları evlilik birliktelikterini sonlandırmaktadır. Alman Medeni Kanunu’nu (BGB) gözetildiğinde, Türkiye’de doğrudan boşanma davası açmak hem daha ekonomik hem de daha hızlı gerçekleşecektir. Ancak her davanın kendi içerisinde özel olarak değerlendirilmesi gerektiği de göz önünde bulundurulmalıdır.

AV. BEGÜM KOCAMAZ ŞAHİN

Kocamaz & Korkmaz Law Firm, İSTANBUL