BRÜKSEL - Belçika'da koalisyon hükümetinin büyük ortağı milliyetçi Yeni Flaman İttifakı (N-VA) partisinden Mülteci ve Göç Bakanı Theo Francken'ın ülkedeki Sudanlı sığınmacılara ilişkin attığı adımların yarattığı karmaşa sonucu istifasının istenmesi, siyasi istikrarsızlıkla tanınan ülkede koalisyon hükümetini tehlikeye soktu.

Francken'ın geçen yıl Sudan'ın Brüksel Büyükelçiliği ile vardığı anlaşmayla ülkede yasa dışı kalan Sudanlı göçmenlerin Sudan'dan gelen bir heyet tarafından tespit edilerek ülkelerine geri gönderilmesinin kararlaştırılması tartışmalara neden oldu.

Belçika'daki insan hakları grupları Sudan'dan gelen heyetin özellikle siyasi bağlantıları olan sığınmacıları tespit edeceğini, bu kişilerin Sudan'a iadesi sonrasında tehlikeyle karşı karşıya kalacağını iddia etti.

Nitekim, kısa sürede Francken'ın anlaşması çerçevesinde Sudan'a iade edilen sığınmacılardan bazılarının işkenceye maruz kaldığına yönelik iddialar ortaya atıldı. 

Bu iddialar üzerine Belçika'daki muhalefet partileri ve koalisyon ortaklarından Flaman Hristiyan Demokratların (CD&V) bazı üyeleri Theo Francken'ın istifasını talep etti.

"Francken meclisi yanılttı ve yalan söyledi"

Sudanlı sığınmacılar konusu Francken ve Başbakan Charles Michel arasında da sıkıntıya yol açtı. Michel aralık sonunda Meclis'te yaptığı konuşmada, ülkesine dönen Sudanlı sığınmacıların işkenceye maruz kaldığına yönelik iddialar sonrasında konuya ilişkin araştırma yürütüldüğünü, araştırma sonuçlanana kadar da Sudan'a sığınmacı iade edilmeyeceğini açıklamıştı. Michel, bu bilgileri Francken'den aldığını belirtti.

Ancak, Francken'ın yaptığı anlaşma çerçevesinde ocak ayında da sığınmacı iadeleri için planlar yapıldığı ortaya çıktı. Bu çerçevede hükümet nezdinde tepkiler çoğalırken, Francken'a yönelik istifa çağrıları yoğunlaştı. 

Konuya ilişkin açıklama yapan CD&V'nin Türk kökenli Milletvekili Veli Yüksel, "Bu noktada Francken'in Meclisi yanıltması ve başbakana yalan söylemesi söz konusu. Hükümetin mülteci politikasını destekliyoruz. Ancak Francken'ın Mecliste yalan söylemesi ve başbakanı yanıltması konusunda bir sıkıntı var. Bundan önce daha az ciddiyet arz eden durumlarda bakanlar istifa etti, Francken'ın bu yalanla bakanlık görevine devam edip etmeyeceği konusu var, bunu onun takdirine bırakıyoruz." diye konuştu. 

Koalisyon çatlağı

Diğer taraftan N-VA'nın önde gelen üyelerinden Francken'a parti lideri Bart De Wever'dan destek geldi.

De Wever, "Eğer Theo Francken istifaya zorlanırsa Yeni Flaman İttifakı da koalisyondan çekilir. Bu konuda çok kararlıyız. Theo Francken'a desteğim tamdır ve bu olaylar sonucu zarar görmesine göz yummam." dedi.

Başbakan Michel de Francken'ın istifasının gündemde olmadığını belirterek, "Francken'ın politikası sert ancak adil. Sığınmacı politikalarında sertlik önemli, çünkü bu şekilde sınırlarımızı koruyoruz. Politika adil, çünkü kriterleri karşılayan sığınmacıların ülkeye girmesine zaten izin veriyoruz." açıklamasını yaptı.

Michel bir taraftan Francken'ı korumak yoluyla N-VA'yı koalisyon içinde tutarak koalisyonun devamını güvence altına almaya çalışırken, diğer koalisyon ortağı CD&V'yle karşı karşıya kalıyor.  

Koalisyon ortağı CD&V partisinin önde gelen üyelerinden Eric Van Rompuy, "Başbakan Michel, N-VA'nın kuklası haline geldi." dedi.

Muhalefetteki Valon Sosyalist Partinin yöneticilerindenAhmed Laaouej ise "Belçika'da artık meşru bir başbakan yok." ifadesini kullandı. 

Belçika'nın koalisyonlarla sınavı

Fransızca resmi dilli Valonya, Flamanca resmi dilli Flamanya, her iki dilin konuşulduğu Brüksel ile Almanca konuşulan doğudaki küçük bir bölgeden oluşan Belçika, siyasi istikrarsızlıkla sık sık gündeme geliyor. 

Temmuz 2010 seçimlerinin ardından 541 günde hükümet kurarak, en uzun süre hükümetsiz kalmakta dünya rekoru kıran Belçika'da Başbakan Charles Michel'in hükümeti 2014 yılındaki seçimlerin ardından 138 gün süren zorlu koalisyon pazarlıklarının ardından kurulmuştu. 

Yakın dönemde yapılan anketler, eleştirmenleri ve karşıtları tarafından "Flaman Trump" olarak adlandırılan ve özellikle sığınmacılara karşı ırkçılığa varan söylem ve politikalarıyla gündeme gelen Francken'ın Flamanya bölgesinde "en popüler" siyasi figür olduğunu ortaya koyuyor. 

Belçika'yı geçmişte olduğu gibi siyasi istikrarsızlık girdabına sokmaktan kaçınan Michel, N-VA'nın hükümetten çekilmesi halinde koltuğunu kaybedebileceğini biliyor.

Ancak, Michel'in N-VA'ya olan desteğinin diğer koalisyon ortaklarını da rahatsız etmesinin Belçika'yı yeni bir siyasi istikrarsızlık dönemine sokabileceği belirtiliyor.